Sovyetlerin taleplerini Türkiye batıdaki hangi ülkelere nasıl izah etmiştir?
Cevap: 11 Ocak günü H. Saka, İngilizDışişleri Bakanı E. Bevin ile görüştü ve Türk-Sovyetilişkilerini tartıştı. Bevin’i 1921 yılında Türkiye ileSovyet Rusya’sı arasında imzalanan Moskova ve KarsAnlaşmaları hakkında bilgilendirdi. H. Saka “KarsAnlaşması’nın Türk ve Sovyet Hükûmetleri arasındasınır konusunda kesin çözüm için özgürce müzakereedildiğini ve Stalin’in de müzakerelerde yer aldığınıve haritada sınır hattını çizdiğini” ifade etti (ABDUlusal Arşivi, Doc. 761.67/3-2646). Ayrıca Bakan,17 Ocak tarihinde Londra’da ABD Dışişleri BakanıBrynes ile görüştü. Brynes, Türk toprakları üzerindeve Çanakkale’de askeri üsler kurma yönündeki Sovyet isteği karşısında endişelerini dile getirdi. Türk Bakan, Amerikalı muhatabına ülkesinin Moskova’danbu yönde hiçbir resmî talep almadığını söyledi ve altıay önce Sovyetler Birliği’nin 1925 yılında imzalanananlaşmanın gözden geçirilmesi için gerekli koşullarıaçıkladığını ekledi. Buna göre, Sovyetler Birliği Karsve Ardahan’ı geri istiyor ve Boğazlar rejiminin gözden geçirilmesini talep ediyordu. Bu bölgelerin etnikkompozisyonunun sorulması üzerine Türk Bakan,Kars ve Ardahan’da yaşayanların Türk olduklarını,Türkçe konuştuklarını ve Türk hükûmetinin sunduğu demokrasiden tamamiyle hoşnut olduklarını ifadeetti (ABD Ulusal Arşivi, Doc. 761.67/1-1746; Doc.761.67/3-446).
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorum yapmayı unutmayın.