22 Ağustos’ta, Türk hükûmeti, İngiltere ve ABD ile yaptığı istişareler neticesinde oluşturduğu tutumunu açıklayınız.

 Cevap: Montrö Sözleşmesi’nin 29. maddesi, ABD ve Sözleşmenin taraflarının istekleri doğrultusunda; Türk hükûmeti Sözleşmenin yenilenmesine yönelik düzenlenecek bir konferansa itiraz etmiyordu. Nota’da Sovyetler Birliği’nin Boğazlar Rejimini sadece Türkiye ve Karadenize kıyısı olan ülkelerle sınırlamak istediği ve bu durumun Sözleşmenin yapısı ve revizyon sürecine karşı engel oluşturacağı ve Sözleşmenin sürekliliğini baltalayacağı belirtildi. Nota, Sözleşmenin en azından 1956 yılına kadar yürürlükte kalması gerektiğin belirtiyordu. Türk hükûmeti, bu yaklaşımın, Sovyetler Birliği’nin Sözleşmeye taraf olan diğer ülkelerin etkinliğini azaltmaya yönelik niyetini gösterdiğini iddia etmiş, ve bu tarafların söz hakkı olan eşit üyeler olduğunu belirtmiştir. Türkiye, Sovyetler Birliği’nin, Boğazların ortak savunma rejimini kendi çıkarları doğrultusunda kullanma amacı izlediğini belirtmiştir.

Yorumlar